Het moment waarop een patiënt veilig kan terugkeren naar sport na een episode van schouderinstabiliteit is cruciaal en complex. Het vereist meer dan spierkracht of bewegingsuitslag. Volgens prof. Jaggi moeten zowel fysieke als psychologische parameters worden meegenomen in de beslissing.
Casus: Bram, 28 jaar, handbalkeeper
Na een traumatische voorste schouderluxatie onderging Bram een arthroscopische Bankart repair. Vijf maanden postoperatief voelt hij zich fysiek sterk, maar ervaart nog angst bij bovenhandse worpen en bepaalde rotatiebewegingen. Hij wil binnen 4 weken terugkeren naar competitie.
Ondanks dat zijn kracht en ROM vrijwel hersteld zijn, merkt Bram dat hij tijdens training zwaarder ademt en gespannen raakt zodra hij de bal uit het doel wil slaan, alsof hij op onbewust niveau ‘gehoorzaamt’ aan een oude herinnering van instabiliteit. Dit gevoel van spanning maakt hem terughoudend en leidt tot psychologische spanning tijdens sportmomenten. Hoewel hij bedachtzaam traint, heeft hij moeite de automatische beweging van een worp te laten gebeuren, omdat zijn aandacht afgeleid wordt door gedachten aan een hernieuwde dislocatie. Daardoor mist hij timing en coördinatie, terwijl zijn fysieke vermogen eigenlijk voldoende is.
Klinisch redeneren en validatiecriteria
De terugkeer naar sport moet gebaseerd zijn op:
- Objectieve criteria: Kracht (90% van niet-aangedane zijde), ROM, scapulacontrole.
- Functionele tests: Shoulder Symptom Modification Procedure, SS test-batterij.
- Psychologische readiness: vragenlijst SIRSI (Shoulder Instability Return to Sport Index). Angst en bewegingsvermijding blijven belangrijke predictoren voor een terugval.
Volgens Jaggi blijven zelfs 12 maanden na de eerste dislocatie nog tekenen van kinesiofobie aanwezig. Graded exposure, VR-revalidatie en taakgerichte training kunnen bijdragen aan heropbouw van vertrouwen en veiligheid.
Behandelplan
- Week 20-24 postoperatief:
- SS test afnemen.
- Beoordeling met SIRSI (score >80%) vereist.
- Integratie van bovenhandse worpen onder supervisie.
- Week 25+:
- Volledige return to play mits positieve testresultaten, absence van apprehension, GROC-score >4 en functionele belasting zonder klachten.
Een veilige terugkeer naar sport na schouderinstabiliteit vereist een combinatie van objectieve fysieke testen en subjectieve readiness-scores. De rol van angst en perceptie mag niet onderschat worden. De fysiotherapeut is hierin coach, tester en begeleider.
Leer meer over schouderinstabiliteit met prof. dr. Anju Jaggi en effectieve behandelingen in onderstaande inzichtelijke webinar van 25min.
Meer weten over schouderinstabiliteit met de schoudercursus van dr. Anju Jaggi
Onze tweedaagse Engelstalige cursus ‘Solving complex shoulder problems’ helpt je klachten van de schoudergordel beter te begrijpen door te focussen op het beïnvloeden van de motorische controle. Als cursist word je daarnaast meegenomen in de problematiek van schouderinstabiliteit veroorzaakt door gebrek aan rotator cuff controle, rotator cuff insufficiëntie en de classificatie en behandeling van niet traumatische instabiliteit. Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde schoudercursus van Anju Jaggi ».
