Rotator cuff scheuren komen vaak voor bij oudere patiënten en zijn niet zelden een onderdeel van het normale verouderingsproces. Maar hoe ga je hier als fysiotherapeut op klinisch verantwoorde wijze mee om? Prof. dr. Ann Cools pleit in haar webinar voor een functionele benadering met een gepersonaliseerd oefenprogramma.
Casus: Mevrouw De Vries (68 jaar)
Mevrouw De Vries is een actieve, alleenwonende vrouw die zich presenteert met pijn in haar rechterschouder sinds enkele maanden. De pijn is vooral aanwezig bij het boven het hoofd reiken, zoals bij het pakken van objecten uit keukenkastjes of het kammen van haar haar. Tijdens klinisch onderzoek worden een positieve Jobe test, beperkte actieve elevatie en nachtelijke pijn vastgesteld. MRI toont een degeneratieve supraspinatus ruptuur. Haar hulpvraag is functioneel: ze wil zonder pijn haar dagelijkse activiteiten uitvoeren.
Klinisch redeneren en onderbouwing
Het klinisch beleid is niet gericht op de scheur zelf, maar op de functiebehoefte van de patiënt. Volgens de literatuur en de aanbevelingen van prof. Cools moeten oefeningen niet per se de rotator cuff zelf activeren, maar veeleer de deltoideus stimuleren om de functie van de schouder over te nemen. Bench slides, wall slides en het Levi-programma zijn evidence-based interventies waarbij minimale activatie van de rotator cuff plaatsvindt (EMG-activiteit <15%), maar de deltoideus en scapulaire spieren progressief geactiveerd worden (tot wel 40% EMG-output) zonder structurele overbelasting.
Daarnaast moet rekening worden gehouden met de mate van irriteerbaarheid. Bij mevrouw De Vries is sprake van matige irriteerbaarheid: VAS 5/10, geen constante pijn, lichte nachtelijke klachten. Dit laat toe om het oefenprogramma progressief op te bouwen binnen haar belastbaarheid. Ook contextuele factoren zoals haar motivatie, zelfstandigheid en verwachtingspatroon zijn positief, wat voorspellend is voor succesvolle conservatieve behandeling.
Behandelplan
Het behandelplan is opgebouwd volgens het principe van geleidelijke progressie, afgestemd op de individuele belastbaarheid:
- Week 1-4: Bilaterale bench slides op lage elevatie (tot 90 graden), 3x/dag, 3×10 reps. Evaluatie met GROC en PASS.
- Week 5-8: Inbouwen van Levi-oefeningen met inclinatie (15-30 graden). Focus op scapulastabiliteit.
- Week 9-12: Wall slides met weerstand en coördinatie-oefeningen boven schouderhoogte. Gebruik van subjectieve scores (DASH, GROC >4, PASS positief) en objectieve metingen (ROM, kracht via hand-held dynamometer).
Rotator cuff scheuren bij ouderen zijn klinisch beheersbaar met een doelgerichte, progressieve oefentherapie. De focus ligt niet op de anatomische laesie, maar op de functionele noden van de patiënt. Door rekening te houden met irriteerbaarheid, motivatie en realistische doelstellingen, kunnen fysiotherapeuten een grote impact hebben op kwaliteit van leven.
Prof. dr. Ann Cools onthult in onderstaande boeiende 20-minuten gratis webinar de effectieve behandeldoelen en bijbehorende oefeningen. Verrijk je kennis met waardevolle inzichten en behaal succes in elke behandeling.
De schoudercursussen van prof. dr. Ann Cools
Ann Cools is een Belgische fysiotherapeut en onderzoeker, die bekend staat om haar expertise in schouderrevalidatie en -behandeling. Ze heeft ook haar eigen schoudercursussen ontwikkeld, genaamd “Schouderklachten basis, advanced en level III”, waarin ze zich richt op het ontwikkelen van een dieper begrip van de anatomie en biomechanica van de schouder en het toepassen van wetenschappelijk onderbouwde revalidatieprincipes.
De tweedaagse ‘Schouderklachten basis’ worden behandelingsrichtlijnen beschreven voor de meest voorkomende (chronische) schouderaandoeningen zoals rotator cuff aandoeningen, traumatische en atraumatische instabiliteit, scapulaire dyskinesis en sportspecifieke schouderpijn. Andere onderwerpen die zoal aan bod komen zijn: Revalidatie bij anterieure instabiliteit (TUBS), multidirectionele (AMBRI), functionele overbelastingsstabiliteit, manuele mobilisatie en spierverlengende technieken bij subacrominaal conflict en GIRD en tot slot scapulothoracale revalidatie oefening (kracht en musculaire evenwicht). Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Ann Cools ».
