Ineens wil je been niet meer, gewoon lopen lukt niet. Plotseling gaan je handen trillen. Je spieren trekken op de gekste momenten ongecontroleerd samen. Je denkt dat er iets mis is in je hoofd. Alles wat je altijd deed zonder nadenken, gaat niet meer vanzelf. Maar, de dokter kan niets vinden. Deze klachten kunnen het gevolg zijn van een Functionele Neurologische Stoornis (FNS).
Wat is een Functioneel Neurologische Stoornis
Functioneel Neurologische Stoornis (FNS) is een aandoening waarbij patiënten symptomen ervaren die lijken op die van een neurologische aandoening, zoals tremoren, spierzwakte, verlies van gevoel, blindheid of verlamming, maar waarvoor geen lichamelijke oorzaak kan worden gevonden. In plaats daarvan wordt aangenomen dat de symptomen worden veroorzaakt door een combinatie van psychologische en sociale factoren.
FNS is een hapering in het verzenden en ontvangen van signalen in de hersenen. In Nederland krijgen jaarlijks naar schatting tweeduizend patiënten de diagnose FNS. De kans is groot dat dat deze groep nog veel groter is, omdat ze niet allemaal in het medisch circuit terechtkomen. Hoewel de exacte oorzaken van FNS nog niet volledig begrepen zijn, wordt aangenomen dat de symptomen kunnen worden veroorzaakt door een combinatie van psychologische, sociale en biologische factoren.
Welke rol spelen de hersenen bij FNS
Vaak ontstaat het bij acute stressvolle situaties waarbij die gebeurtenissen invloed hebben op het systeem. De hersenstam speelt een cruciale rol bij het reguleren van deze fysiologische reactie, en bepaalde gebieden in de hersenstam, zoals de locus coeruleus en de reticulaire vorming, spelen een belangrijke rol bij het activeren van het sympathische zenuwstelsel.
Het vluchten-vecht-bevries-effect is een fysiologische reactie op stress of gevaar, waarbij het sympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd en het lichaam zich voorbereidt op actie. Deze reactie vindt plaats in de hersenstam, waar de hersenen signalen naar het lichaam sturen om te reageren op een bedreiging. Het vluchten-vecht-effect wordt ook wel de “fight or flight or freeze”-reactie genoemd en kan leiden tot:
- een verhoogde hartslag,
- snellere ademhaling,
- verhoogde bloeddruk
- verhoogde spierspanning,
- wat het lichaam in staat stelt om te reageren op een dreiging door te vechten of te vluchten.
Diagnosestelling bij FNS
De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) uit 2013 geeft de volgende criteria voor het stellen van de diagnose van Functioneel Neurologische Stoornis:
- Eén of meer symptomen van verstoring in de motorische of sensorische functie, die lijken op een neurologische aandoening. Deze symptomen veroorzaken klinisch significante stress of beperkingen in het dagelijks functioneren.
- Klinische bevindingen bieden bewijs dat de symptomen niet volledig verklaard kunnen worden door een neurologische aandoening of andere medische aandoening, zoals intoxicatie of medicatiegebruik.
- De symptomen zijn niet opzettelijk geproduceerd of gesimuleerd (zoals bij Münchhausen-by-proxy), en zijn niet te verklaren door een somatisch symptoomstoornis of angststoornis.
- De symptomen zijn niet uitsluitend toe te schrijven aan somatische uitingen van een andere psychische stoornis, zoals dissociatieve stoornis, conversiestoornis, somatisch-symptoomstoornis, of aan een andere specifieke psychische stoornis.
- De symptomen veroorzaken klinisch significante distress of beperkingen in het functioneren, sociale activiteiten of beroepsmatig functioneren, en kunnen gepaard gaan met secundaire somatische symptomen of angst- of depressieve symptomen.
De diagnose van FNS kan alleen worden gesteld na grondige medische en neurologische onderzoeken om andere oorzaken van de symptomen uit te sluiten. Het is belangrijk om te benadrukken dat FNS geen verzonnen aandoening is, en dat patiënten hun symptomen wel degelijk ervaren. FNS wordt echter vaak verkeerd begrepen en verward met hypochondrie of simulatie.
Behandeling voor FNS kan bestaan uit psychotherapie, cognitieve gedragstherapie, fysiotherapie en medicatie, afhankelijk van de individuele symptomen en behoeften van de patiënt.
Welke nascholingscursussen kunnen jou als fysiotherapeut hierbij verder helpen?
Fysiotherapie bij FNS
Onze tweedaagse cursus (KRF 18pt) fysiotherapie bij Functioneel Neurologische Symptomen (FNS) wordt gegeven door dr. Jeannette Gelauff (AIOS neurologie), dr. Didi Rhebergen (neuropsychiater) en Bart van Buchem (MSc) die vooraan staan in de kennis en kunde over de FNS-patiënt. Meer weten over de cursus Fysiotherapie bij Functioneel Neurologische Symptomen (FNS)
Explain Pain – begrijp de pijn cursus
Pijn is een wereldwijd probleem, met 1 op 5 mensen die een chronische vorm van pijn ervaart. De druk op de gezondheidszorg is aan het toenemen en de vraag naar een oplossing wordt groter. Radicaal anders leren denken en handelen met betrekking tot pijn en gezondheid kan uitkomst bieden. Maar hoe?
Onze tweedaagse cursus heeft twee hoofddoelen: Verdieping en verbreding kennis met betrekking tot pijn voor de professional. En toepassing van deze kennis – door het gericht en strategisch in te zetten ten behoeve van behandeldoelstellingen. Meer weten over de cursus Explain Pain voor fysiotherapeuten ->
