De hoog cervicale wervelkolom (C0–C3) is een anatomisch en functioneel complexe regio die betrokken is bij uiteenlopende klachten zoals cervicogene hoofdpijn, duizeligheid, tinnitus en temporomandibulaire dysfuncties (TMD). Door de nauwe neurofysiologische verbindingen in deze regio kunnen disfuncties zich op uiteenlopende manieren manifesteren. Voor fysiotherapeuten biedt dit een uitdaging, maar ook een kans om met specialistische kennis en vaardigheden het verschil te maken in de praktijk.
Cervicogene hoofdpijn: gecombineerde aanpak loont
Cervicogene hoofdpijn ontstaat vaak vanuit mechanische dysfuncties in de bovenste cervicale segmenten. Recente systematische reviews tonen aan dat een integratie van manuele therapie (mobilisaties of manipulaties) en specifieke oefentherapie leidt tot vermindering van zowel de frequentie als de intensiteit van de hoofdpijnklachten. Ook neurofysiologische interventies zoals Dry Needling en triggerpointtherapie blijken effectief in het verminderen van geassocieerde spierspanning en pijnresponsen (Bini et al., 2022).
Cervicogene duizeligheid: focus op stabiliteit en proprioceptie
Bij cervicogene duizeligheid speelt verstoorde proprioceptieve input uit de cervicale regio een rol. Onderzoek wijst uit dat doelgerichte mobilisatie van de cervicale wervelkolom, in combinatie met evenwichtsoefeningen en coördinatietraining, gunstige effecten heeft op zowel de duizeligheid als het posturaal functioneren. De verbetering van de sensorimotorische controle wordt hierbij als cruciaal gezien (Reid et al., 2021). Meer weten
Somatische tinnitus: een somatosensorisch aangrijpingspunt
In het geval van somatische tinnitus is er vaak een relatie met spanningsklachten in de nekregio en/of temporomandibulaire gewrichten. Studies hebben aangetoond dat manuele therapie, gericht op de cervicale wervelkolom, in combinatie met oefentherapie, kan leiden tot een significante reductie van tinnitusgerelateerde klachten. Hierbij is het verbeteren van de spierspanning, bewegingsvrijheid en lokale doorbloeding van belang (Michiels et al., 2019).
Temporomandibulaire dysfunctie (TMD): integrale benadering
TMD wordt steeds vaker gezien als een klacht die niet op zichzelf staat, maar mede beïnvloed wordt door cervicale disfuncties. Fysiotherapeutische behandelingen die zowel de kaakregio als de bovenste cervicale wervels omvatten, blijken effectiever dan enkel lokale interventies. Posturale correctie, myofasciale technieken en mobilisaties kunnen samen zorgen voor een beter herstel van functie en pijnvermindering (Kaur et al., 2021). Meer weten over een cursus: Temporomandibulaire dysfunctie »
Een multimodale en gepersonaliseerde aanpak
De behandeling van hoog cervicale klachten vraagt om een nauwkeurige analyse en toepassing van meerdere therapeutische invalshoeken. De combinatie van articulaire technieken, myofasciale interventies en motorische controletraining – afgestemd op de individuele presentatie van de patiënt – levert de beste klinische resultaten op. Ook wanneer er tekenen zijn van centrale sensitisatie, blijft een gefaseerde, klinisch onderbouwde aanpak de voorkeur hebben.
Bronvermelding:
-
Bini, P. et al. (2022). Manual and exercise therapy for cervicogenic headache: A systematic review and meta-analysis. Chiropractic & Manual Therapies, 30, 49.
-
Reid, S.A. et al. (2021). Management of cervicogenic dizziness: a systematic review. Journal of Physiotherapy, 67(1), 10–19.
-
Michiels, S. et al. (2019). Diagnosis and management of somatic tinnitus: Review and clinical guidelines. ENT & Audiology News.
-
Kaur, J. et al. (2021). Physiotherapy interventions in TMD with cervical involvement: A pilot RCT. ResearchGate.
Deze nascholingscursussen voor fysiotherapeuten zijn interessant voor het behandelen van hoog cervicale klachten
In onze cursus ‘Onderzoek en behandeling van hoog cervicale klachten’ leer je meer over het onderzoek en behandelen van problematiek van de cervicale wervelkolom. Omdat de hoog cervicale gewrichten betrokken zijn bij verschillende aandoeningen (bijv. trauma’s van hoofd en nek, duizeligheid, craniomandibulair disfunctioneren, tinnitus) is de cursus geschikt voor fysiotherapeuten met zowel een algemene registratie als manueel therapeuten, craniomandibulair fysiotherapeuten en sportfysiotherapeuten.
Maar ook de cursus Temporomandibulaire dysfunctie » is interessant. In deze cursus wordt theoretisch een overzicht gegeven van de oorzaken, diagnose en behandeling van patiënten met pijnklachten vanuit het TM-gewricht. Daarbij wordt er ook de connectie gemaakt met de (hoog)cervicale regio tijdens het klinische onderzoek en de behandeling.
