Peter (62 jaar), fervent wielrenner en werkzaam als IT-consultant, meldt zich bij de fysiotherapeut met terugkerende hoofdpijn en duizeligheidsklachten. De symptomen treden vooral op bij rotatie van het hoofd naar links. Enkele weken eerder viel Peter op zijn linkerzij tijdens het fietsen. Hij droeg een helm, waarmee hij de klap opving, maar zijn nek stond in lichte flexie. Sindsdien ervaart hij bij snelle hoofdbewegingen een “wattig” gevoel en voelt hij zich onzeker tijdens het fietsen, vooral bij omkijken of plotseling afstappen.
Anamnese
Peter ervaart:
- Drukkende hoofdpijn die begint in de nekregio (occipitaal) en uitstraalt naar de slaap.
- Duizeligheid die optreedt bij snelle rotaties van het hoofd, zonder echte vertigo.
- Tinnitus in milde vorm, voornamelijk ’s avonds.
- Geen visuele of neurologische uitval.
- Geen tekenen van vestibulaire aandoeningen zoals BPPV of Ménière (duidelijk afwezig: draaiduizeligheid, gehoorverlies of positionele nystagmus).
Klinisch onderzoek
- Beperkte actieve en passieve rotatie links, met provocatie van klachten.
- Positieve flexie-rotatietest C1-C2 (FRT).
- Palpabele myofasciale spanning in de suboccipitale regio, met drukpijn en herkenbare referred pain.
- Licht verstoorde cervico-cefale coördinatie bij sensorimotorisch onderzoek.
- Geen aanwijzingen voor hoog cervicale instabiliteit (HCxI-tests negatief).
- Geen vestibulaire nystagmus bij Dix-Hallpike of supine roll test.
Hypothesevorming volgens cursusmodel (Onderzoek en behandeling van hoog cervicale klachten)
Gebaseerd op het geïntegreerde klinisch redeneermodel uit de cursus zijn de betrokken mechanismen:
- Articulair: disfunctie C1-C2 als bron van cervicogene hoofdpijn en proprioceptieve duizeligheid.
- Myofasciaal: triggerpoints in suboccipitalen en m. SCM als bron van referred pain en disbalans.
- Sensorimotorisch: gestoorde cervico-cefale coördinatie als gevolg van afferente mismatch (zoals besproken op p. 129-132 van de cursus).
- Geen aanwijzingen voor centrale sensitisatie.
Behandelstrategie volgens cursusprincipes (Onderzoek en behandeling van hoog cervicale klachten)
Articulaire benadering
- Mobilisaties van het atlanto-axiale gewricht (C1-C2) gericht op het verbeteren van rotatiemobiliteit.
- Toepassing van technieken zoals de reverse headache SNAG en de suboccipitale tractiemobilisatie (zie p. 101-105).
Myofasciale benadering
- Manuele triggerpointtherapie in de suboccipitalen, m. sternocleidomastoideus en m. trapezius pars descendens.
- Stretching en contract-relaxtechnieken.
Sensorimotorische benadering
- Oefentherapie gericht op cervico-cefale coördinatie, waaronder:
- Repositieoefeningen met laserpointer (proprioceptieherstel),
- Oculomotorische training (smooth pursuit, saccades),
- Hoofd-stabilisatieoefeningen tijdens functionele bewegingen (zoals fietsen simuleren met visuele tracking).
Educatie
- Uitleg over het trigemino-cervicaal complex en het belang van correcte houding en beweging.
- Advies over graduele terugkeer naar fietsen.
Resultaat
Na zes sessies is de hoofdpijn volledig verdwenen. De duizeligheid is verminderd tot sporadisch en mild. Peter ervaart meer zelfvertrouwen bij fietsen, kan weer zonder klachten omkijken en is teruggekeerd naar zijn oude trainingsregime. De gecombineerde aanpak, zoals aangeleerd in de cursus, bleek doorslaggevend: gericht op specifieke structuren, gestoorde input en motorische adaptatie.
Deze nascholingscursus voor fysiotherapeuten is interessant voor het behandelen van hoog cervicale klachten
Deze casus toont het belang van differentiatie tussen articulaire, myofasciale en sensorimotorische componenten bij klachten zoals hoofdpijn en duizeligheid. Door het integreren van hands-on technieken met hands-off oefentherapie wordt niet alleen symptoombestrijding beoogd, maar ook herstel van functie en zelfvertrouwen.
In de tweedaagse cursus Onderzoek en behandeling van hoog cervicale klachten leer je onderbouwd klinisch redeneren, geavanceerde onderzoekstechnieken (zoals FRT en sensorimotorisch assessment) en interventies die hun effectiviteit hebben bewezen bij cervicogene hoofdpijn en duizeligheid. De cursus is relevant voor algemeen fysiotherapeuten, manueel therapeuten, sportfysiotherapeuten en kaakfysiotherapeuten, gezien de betrokkenheid van het cervico-craniale systeem bij diverse klachtenbeelden.
