In deze sessie demonstreert MSc Bart van Buchem aan de hand van voorbeelden hoe een beweeg- of houding experiment tijdens een consult kan bijdragen. Het toepassen van deze experimenten in combinatie met de eerder besproken blog kracht van metaforen en afbeeldingen creëren samen een onuitwisbare indruk bij patiënten op weg naar herstel en controle.
Een pijnlijke ervaring met bijvoorbeeld het buigen van je rug, zorgt voor een reactie van wat je lichaam verwacht. Waar het systemisch-model van je lijf al op ingesteld is, omdat de ervaring je heeft geleerd dat die beweging pijnlijk is. Door iets toe te voegen dat hiërarchisch gezien gaat concurreren met de beweging en/of de pijn, maakt dat het de ervaring van de patiënt kan veranderen. Je bent als het ware een gedragstherapeutische benadering aan het hanteren, om een potentiële nieuwe uitkomst uit te lokken voor je patiënt.
Hoe werkt de kracht van doen binnen de fysiotherapie en hoe kun je dat uitlokken?
Dit kan door alles wat we horen, zien, proeven of aanraken toe te voegen als experiment tijdens de behandeling. Zo weten we bijvoorbeeld door onderzoek, dat het toevoegen van vieze geuren, onze sensitieve gevoeligheid voor pijnlijke ervaringen versterkt wordt. Dit geldt voor kleur en het proeven van structuur net zo. Of wat dacht je van het kraken van een deur? Dit blijkt het gevoel van stramheid, of de ervaring van je gewrichtsmobiliteit en je minder soepel voelen, versterkt.
Waarbij uit studies blijkt dat tegenovergestelde dus ook waar is. Wanneer je een soepel geluid toevoegt aan de beleving, dit bijdraagt aan hoe soepel je patiënt zich voelt. Zo kan een hand van jou als fysiotherapeut weer een positieve gevoel van vertrouwen leveren, wanneer je die hand op de rug van je patiënt legt. Dit kan een vorm van veiligheid generen, die een patiënt niet direct verwacht. Door dit gevoel van veiligheid te benadrukken met de aanraking van je hand, ervaart je patiënt dat het veilig is om een gewenste beweging uit te voeren in het onderdeel van de revalidatie. Dit schept bovendien meer vertrouwen in het eigen kunnen.
Wel is het belangrijk om je patiënt van tevoren goed uit te leggen hoe en waarom je dit experiment gaat doen. Mensen moeten namelijk reflecteren op wat er op dat moment gebeurt. Niet alleen na de oefening, ook wanneer ze hiermee thuis aan de slag gaan, is het stukje bewustwording en reflecteren essentieel voor deze ervaringsgerichte benadering.
Neem als voorbeeld mensen met lage rugpijn die hiervoor een fysiotherapeut zoeken
Deze patiënten hebben al een vooroordeel dat bukken slecht is voor de rug. Een associatie daarbij is dat mensen verwachten daardoor nog meer klachten te krijgen. Een andere associatie is dat ze denken dat ze door het bukken bij lage rugpijn iets beschadigen of stuk maken, waardoor de rug andermaal aan slijtage onderhevig is. Vanuit de ervaringsgerichte benadering ga je die ervaring toetsen in de praktijk. Je ziet vaak dat deze patiënten tijdens de beweging zichzelf schrap zetten en hun adem vasthouden. Dit doen ze omdat ze het gevoel hebben hun rug te moeten beschermen, anders is het slecht. Leg daarom bij dezelfde beweging jouw handen op de buik of rug van de patiënt. En vraag hem/haar de beweging nogmaals te doen, en in plaats daarvan door te blijven ademen en de rugspieren actief te ontspannen. De uitkomst kan conflicterend voor ze zijn, omdat ze niet nog meer pijn ervaren. Dit botst dus met de verwachting dat iets schadelijks is.
Werken met target concepts voor je behandelplan, hoe pak je dat aan?
Binnen de 4 thema’s van je target concepts kan de psychosociale concept ontzettend belangrijk zijn voor het succes van je therapie. Onderdeel van het psychosociale concept, waarbij de mentale en emotionele aspecten van de patiënt invloed heeft op het herstelproces, is dat patiënten het verschil kunnen aanduiden van iets dat beschadigd is en wat pijn is ten opzichte van elkaar. Die wisselwerking is niet altijd één op één. Als iets pijnlijk is, dan is niet altijd stuk. En als iets stuk is, dan hoeft niet per definitie pijnlijk te zijn. Wanneer je met zo’n experiment aan de slag gaat is het van belang om te beseffen dat er al een vertrouwensband is tussen de fysiotherapeut en de patiënt. Dit bevordert de vorderingen van je behandelplan. Stel daarom ook de vraag of iemand bereid is en vertrouwen heeft om dit experiment met jou als therapeut aan te gaan.
Gratis webinar voor fysiotherapeuten; Explain Pain – de kracht van doen
Wil je meer weten over de kracht van doen (tijdens de cursus Explain Pain gaan we dieper in op dit onderwerp) volgens de inzichten van MSc Bart van Buchem? Luister dan naar de uitgebreide versie van de gratis webinar via onderstaande link.
Explain Pain – begrijp de pijn cursus
Pijn is een wereldwijd probleem, met 1 op 5 mensen die een chronische vorm van pijn ervaart. De druk op de gezondheidszorg is aan het toenemen en de vraag naar een oplossing wordt groter. Opvattingen met betrekking tot (chronische) pijn maken daardoor ook een evolutie door. Sommige hebben het zelfs over een pijnrevolutie. Waarbij je radicaal anders leert denken en handelen met betrekking tot pijn en gezondheid. Maar hoe?
Onze tweedaagse cursus heeft twee hoofddoelen: Verdieping en verbreding kennis met betrekking tot pijn voor de professional. En toepassing van deze kennis – door het gericht en strategisch in te zetten ten behoeve van behandeldoelstellingen. Meer weten over de nascholingscursus Explain Pain voor fysiotherapeuten ->
