Berichten

Oefentherapie cruciaal bij subacromiale schouderpijn - Fysiolinks

Subacromiale schouderpijn (SSP), vaak geassocieerd met rotator cuff tendinopathie, is een veelvoorkomend probleem bij patiënten. Hoewel de behandeling traditioneel uiteenloopt van oefentherapie tot passieve technieken zoals laser en ultrageluid, blijft de vraag: wat werkt écht? In deze blog vatten we een uitgebreide systematische review (Pieters et al., 2020) samen, gericht op conservatieve therapieën binnen de fysiotherapie. De inzichten helpen fysiotherapeuten om hun behandelstrategieën te optimaliseren.

Voor fysiotherapeuten die streven naar evidence-based behandeling van subacromiale schouderpijn is deze review een duidelijke richtlijn: kies voor actieve oefentherapie, overweeg manuele therapie als aanvulling, en wees kritisch over passieve technieken. Verdere precisering van oefenprotocollen zal in de toekomst bijdragen aan nog effectievere zorg.

Kernpunten uit het artikel

1. Sterk bewijs voor oefentherapie

  • Oefening als eerste keus: Oefentherapie heeft het sterkste bewijs voor effectiviteit bij het verminderen van pijn, verbeteren van mobiliteit en functie bij SSP.
  • Vergelijkbaar met chirurgie: Bij langdurige SSP biedt oefentherapie vergelijkbare resultaten als chirurgische decompressie, met lagere kosten en minder risico’s.
  • Soorten oefeningen: Scapulaire stabilisatie, rotator cuff-versterking en flexibiliteitsoefeningen zijn effectief, al is het optimale protocol nog niet vastgesteld.

2. Manuele therapie als aanvullende interventie

  • Toegevoegde waarde in de beginfase: Het combineren van manuele therapie met oefentherapie kan kortetermijnvoordelen opleveren, zoals extra pijnreductie.
  • Definitie is vaag: Er is veel variatie in wat onder ‘manuele therapie’ valt, wat interpretatie van de resultaten bemoeilijkt.

3. Multimodale therapie: veelbelovend, maar beperkt bewijs

  • Combinatie van methodes: Therapieën zoals taping, elektrotherapie en manuele technieken in combinatie met oefening lieten kleine verbeteringen zien.
  • Klinische betekenis twijfelachtig: Door de grote variatie in multimodale benaderingen is het moeilijk om duidelijke conclusies te trekken.

4. Corticosteroïd-injecties: slechts matig aanbevolen

  • Korte termijn effect: Er is enig bewijs dat injecties tijdelijk effectiever zijn dan nietsdoen, maar niet beter dan oefentherapie op de lange termijn.
  • Geen fysio-interventie: Injecties vallen niet direct onder het domein van fysiotherapeuten, maar beïnvloeden vaak het revalidatiebeleid.

5. Passieve fysische modaliteiten: onvoldoende bewijs

  • Lasertherapie: Geen overtuigend bewijs dat het effectief is als monotherapie.
  • Ultrageluid: Steeds minder relevant; systematische reviews toonden geen voordeel boven placebo.
  • Shockwave en elektromagnetische therapie: Ook deze interventies hebben geen bewezen meerwaarde.

Praktische implicaties voor de fysiotherapeut

Deze review onderstreept het belang van actieve therapie als centrale pijler in de behandeling van SSP. Oefentherapie moet dus niet alleen een onderdeel zijn van het behandelplan, maar de basis vormen. Manuele technieken kunnen worden overwogen in de vroege fase, vooral bij patiënten met veel pijn. Het gebruik van passieve fysische modaliteiten moet kritisch worden bekeken en bij voorkeur worden vermeden wegens het gebrek aan effectiviteit.

Belangrijk is ook dat veel RCT’s de oefenprogramma’s onvoldoende beschrijven, waardoor meer onderzoek nodig is naar het ideale type oefening, frequentie en duur. Een goede praktijk is om te werken met een 12-weeks programma, waarbij lichte pijn (<5/10 op VAS) tijdens oefening acceptabel is.

Bronvermelding

Pieters, L., Lewis, J., Kuppens, K., Jochems, J., Bruijstens, T., Joossens, L., & Struyf, F. (2020). An Update of Systematic Reviews Examining the Effectiveness of Conservative Physical Therapy Interventions for Subacromial Shoulder Pain. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 50(3), 131–141. https://doi.org/10.2519/jospt.2020.8498

De schoudercursus van prof. dr. Jeremy Lewis

Tijdens de tweedaagse cursus ‘The Shoulder: Theory & Practice’ (KRF 18pt) voor Fysiolinks legt hij de nadruk op een biopsychosociale benadering van de schouderrevalidatie, een combinatie van evidence based oefeningen, pijnwetenschap, levensstijl, psychosociale factoren en educatie. Zijn belangrijkste klinische expertisegebieden zijn: subacromiale pijn (impingement) syndroom, rotator cuff peesproblemen, schouderpijnsyndromen en frozen shoulder.

Daarnaast biedt de cursus praktische trainingen, veel educatie over de anatomie en biomechanica van de schouder, over de invloed van houding en spieronbalans en zijn verband met schouderpathologie, evenals over hoe schouderaandoeningen kunnen worden gediagnosticeerd en behandeld. Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Jeremy Lewis ».

Effectieve oefentherapie bij rotator cuff scheuren Ann Cools - Fysiolinks

Rotator cuff scheuren zijn een veelvoorkomend probleem bij oudere patiënten en kunnen leiden tot pijn en functieverlies in de schouder. Hoewel oefentherapie vaak wordt aanbevolen als primaire behandelmethode, bestaat er nog steeds onzekerheid over welke oefeningen het meest effectief zijn.

Het onderzoek van Cools et al. (2020) analyseert de spieractiviteit tijdens verschillende schouderoefeningen om fysiotherapeuten te helpen bij het selecteren van de meest geschikte oefeningen voor hun patiënten. In deze blog bespreken we de kernpunten van dit onderzoek en de implicaties voor de praktijk.

Kernpunten uit het onderzoek

  1. Belang van oefentherapie bij rotator cuff scheuren

    • Rotator cuff (RC) scheuren komen veel voor bij ouderen, met een prevalentie van 22% op 65-jarige leeftijd en meer dan 62% bij 80-plussers.
    • Niet-operatieve behandeling, zoals oefentherapie, wordt aanbevolen om spierbalans en functie te behouden.
  2. Onderzoeksmethode: EMG-analyse van schouderoefeningen

    • EMG (elektromyografie) werd gebruikt om de activiteit van acht schouderspieren te meten tijdens een reeks oefeningen.
    • 55 gezonde deelnemers (18-60 jaar) werden ingedeeld in drie leeftijdscategorieën om leeftijdsgebonden verschillen te onderzoeken.
    • Oefeningen omvatten gesloten keten bewegingen (zoals bench/wall slides) en open keten bewegingen (zoals de Levy-oefeningen).
  3. Effectiviteit van verschillende oefeningen

    • Bench/wall slides toonden een progressieve toename in activiteit van de anterior deltoid (AD), terwijl de belasting op de RC relatief laag bleef.
    • Levy-oefeningen activeerden de AD en scapulaire spieren op een gecontroleerde manier, wat nuttig kan zijn voor patiënten met een beperkte RC-functie.
  4. Leeftijdsgerelateerde veranderingen in spieractiviteit

    • Oudere deelnemers (47-60 jaar) vertoonden een verhoogde activiteit van de anterior deltoid (AD), infraspinatus (IS) en middelste trapezius (MT).
    • De activiteit van de onderste trapezius (LT) was lager bij oudere deelnemers, wat kan wijzen op een verminderde scapulaire stabiliteit.
    • Mogelijk speelt een veranderde houding, zoals een grotere thoracale kyfose, een rol in deze verschillen.
  5. Klinische implicaties voor fysiotherapeuten

    • Oefeningen met lage belasting op de RC, zoals gesloten keten bewegingen, zijn effectief om de schouderfunctie te verbeteren zonder overmatige stress op de pezen.
    • Progressieve belasting is cruciaal: weerstand toevoegen aan een wall slide verhoogt de spieractiviteit op een gecontroleerde manier.

Voor oudere patiënten kan het nuttig zijn om specifieke oefeningen op te nemen die de onderste trapezius versterken en scapulaire stabiliteit verbeteren.

Aanbevelingen voor fysiotherapeuten

Het onderzoek van Cools et al. (2020) biedt waardevolle inzichten voor fysiotherapeuten die werken met patiënten met degeneratieve rotator cuff scheuren. Door de juiste oefeningen te selecteren op basis van EMG-gegevens, kunnen therapeuten een effectieve en veilige revalidatie aanbieden.

Door progressieve weerstand toe te passen en specifieke spiergroepen te trainen, kan de functie van de schouder worden verbeterd zonder overmatige belasting van de RC. Dit benadrukt het belang van evidence-based oefentherapie in de fysiotherapiepraktijk.

  1. Gebruik progressieve belasting

    • Begin met lage weerstandsoefeningen, zoals bench slides zonder extra belasting.
    • Verhoog geleidelijk de moeilijkheid door weerstand toe te voegen, zoals een elastische band of een schuine bank.
  2. Focus op de anterior deltoid en scapulaire spieren

    • Deze spieren spelen een compenserende rol bij patiënten met RC-disfunctie.
    • Oefeningen zoals resisted wall slides en Levy-inclinatie oefeningen kunnen de schouderfunctie verbeteren zonder de RC te overbelasten.
  3. Pas oefentherapie aan op leeftijd en houding

    • Oudere patiënten kunnen baat hebben bij oefeningen die gericht zijn op scapulaire stabiliteit, zoals specifieke activatie van de onderste trapezius.
    • Een individuele aanpak is nodig om rekening te houden met houdingsafwijkingen en verminderde spierkracht.

 

Bronvermelding

Cools AM, Van Tongel A, Berckmans K, Spanhove V, Plaetevoet T, Rosseel J, Soen J, Levy O, Maenhout A. Electromyographic Analysis of Selected Shoulder Muscles During a Series of Exercises, Commonly Used in Patients with Symptomatic Degenerative Rotator Cuff Tears. Journal of Shoulder and Elbow Surgery (2020). doi: 10.1016/j.jse.2020.03.019.

De schoudercursussen van prof. dr. Ann Cools

Ann Cools is een Belgische fysiotherapeut en onderzoeker, die bekend staat om haar expertise in schouderrevalidatie en -behandeling. Ze heeft ook haar eigen schoudercursussen ontwikkeld, genaamd “Schouderklachten (level I, II en III)”, waarin ze zich richt op het ontwikkelen van een dieper begrip van de anatomie en biomechanica van de schouder en het toepassen van wetenschappelijk onderbouwde revalidatieprincipes.

Via haar eigen wetenschappelijke stroomdiagrammen helpt ze je om duidelijker schouderpijn te definiëren en heeft ze een algoritme voor de scapula revalidatie.

De tweedaagse ‘Basiscursus Schouderklachten’ worden behandelingsrichtlijnen beschreven voor de meest voorkomende (chronische) schouderaandoeningen zoals rotator cuff aandoeningen, traumatische en atraumatische instabiliteit, scapulaire dyskinesis en sportspecifieke schouderpijn. Andere onderwerpen die zoal aan bod komen zijn: Revalidatie bij anterieure instabiliteit (TUBS), multidirectionele (AMBRI), functionele overbelastingsstabiliteit, manuele mobilisatie en spierverlengende technieken bij subacrominaal conflict en GIRD en tot slot scapulothoracale revalidatie oefening (kracht en musculaire evenwicht). Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Ann Cools ».

Webinar - Return tot play criteria bij hamstring letsel en VKB-reconstructies met prof. dr. Erik Witvrouw

In deze gratis webinar (29 minuten) neemt prof. dr. Erik Witvrouw je op een vlotte manier mee in de wetenschappelijke achtergronden rondom return tot play criteria bij hamstringletsel en VKB-reconstructies. Wanneer geef je het lichaam voldoende tijd om te genezen van deze ingreep? Een combinatie van respect voor de tijd voor natuurlijk herstel én functionele tests zal op termijn tot betere resultaten leiden om te bepalen of een sporter klaar is om weer te gaan spelen (return to play).

 

De cursus revalidatie bij kniekklachten van prof. dr. Erik Witvrouw

Zeg je de best mogelijke inzichten en behandeling van knieklachten bij sportletsel, dan zeg je prof. dr. Erik Witvrouw. Zowel bij de minder actieve bevolking als bij de fysiek actieve (sport)bevolking, komt knieletsel zeer vaak voor. Bijna alle knieletsels hebben een fysiotherapeutische behandeling nodig om operatief ingrijpen te voorkomen of juist na een operatieve ingreep.

In zijn tweedaagse (KRF 19pt) evidence based cursus deelt prof. dr. Erik Witvrouw de laatste interessante kennis ‘Revalidatie bij (sport)letsel van de knie’ met jou. De meest voorkomende knieaandoeningen met boeiende onderwerpen als patellofemorale pijnsyndroom, voorste kruisbandletsels en de behandeling van hamstringletsels komen aan bod en je leert allerlei nieuwe oefentechnieken. Waardoor je deze kennis over knieaandoeningen gelijk in de praktijk kunt toepassen.

Waarom leren met Fysiolinks

Fysiolinks heeft met 20 cursussen een ruim aanbod in erkende trainingen voor fysiotherapeuten. We hebben een interessant leerproces ontwikkeld waarin kennis en praktijk samen worden gebracht – de link tussen denken en doen. Samen met onze topdocenten die een passie hebben voor het vak en dit graag laten ervaren, helpen wij dat te realiseren. In een gratis videopresentatie van minder dan een half uur vergroot jij je kennis onder begeleiding van de beste internationale docenten van Fysiolinks. Prikkel je nieuwsgierigheid en wordt nog sterker in je vak.

 

Webinar rotator cuff rupturen met prof. dr. Ann Cools - Fysiolinks

Er is steeds meer bewijs dat fysiotherapeutische revalidatie van veel rotator cuff rupturen net zo succesvol is als operatief ingrijpen. Prof. dr. Ann Cools onthult in deze boeiende 20-minuten gratis webinar de effectieve behandeldoelen en bijbehorende oefeningen. Verrijk je praktijk met waardevolle inzichten en behaal succes in elke behandeling. Ontdek de kracht van fysiotherapeutische revalidatie voor rotator cuff rupturen!

 

De schoudercursussen van prof. dr. Ann Cools

Ann Cools is een Belgische fysiotherapeut en onderzoeker, die bekend staat om haar expertise in schouderrevalidatie en -behandeling. Ze heeft ook haar eigen schoudercursussen ontwikkeld, genaamd “Schouderklachten (level I, II en III)” en ‘Return to sport; The shoulder in sports medicine’, waarin ze zich richt op het ontwikkelen van een dieper begrip van de anatomie en biomechanica van de schouder en het toepassen van wetenschappelijk onderbouwde revalidatieprincipes.

Via haar eigen wetenschappelijke stroomdiagrammen helpt ze je om duidelijker schouderpijn te definiëren en heeft ze een algoritme voor de scapula revalidatie.

De tweedaagse ‘Basiscursus Schouderklachten’ worden behandelingsrichtlijnen beschreven voor de meest voorkomende (chronische) schouderaandoeningen zoals rotator cuff aandoeningen, traumatische en atraumatische instabiliteit, scapulaire dyskinesis en sportspecifieke schouderpijn. Andere onderwerpen die zoal aan bod komen zijn: Revalidatie bij anterieure instabiliteit (TUBS), multidirectionele (AMBRI), functionele overbelastingsstabiliteit, manuele mobilisatie en spierverlengende technieken bij subacrominaal conflict en GIRD en tot slot scapulothoracale revalidatie oefening (kracht en musculaire evenwicht). Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Ann Cools ».

Waarom leren met Fysiolinks

Fysiolinks heeft met 20 cursussen een ruim aanbod in erkende trainingen voor fysiotherapeuten. We hebben een interessant leerproces ontwikkeld waarin kennis en praktijk samen worden gebracht – de link tussen denken en doen. Samen met onze topdocenten die een passie hebben voor het vak en dit graag laten ervaren, helpen wij dat te realiseren. In een gratis videopresentatie van minder dan een half uur vergroot jij je kennis onder begeleiding van de beste internationale docenten van Fysiolinks. Prikkel je nieuwsgierigheid en wordt nog sterker in je vak.

 

Videoles Schouderinstabiliteit met prof. dr. Anju Jaggi - Fysiolinks

Prof. dr. Anju Jaggi, is een gerenommeerde experts op het gebied van schouderrevalidatie en -behandeling en als docent verbonden aan Fysiolinks voor haar schoudercursus. Schouderinstabiliteit, dat is wat Anju na aan het hart ligt. In deze (Engelstalige) gratis webinar van zo’n 25 minuten bespreekt zij diverse vormen van schouderinstabiliteit én de behandeling ervan. Ook krijg je meer inzicht in de factoren die je in overweging moet nemen om een goed individueel behandelprogramma samen te stellen voor jouw patiënt.

 

De schoudercursus over schouderinstabiliteit van dr. Anju Jaggi

Anju Jaggi is naast fysiotherapeut ook wetenschapper in het Verenigd Koninkrijk. Ze is gespecialiseerd in de behandeling van complexe schouderaandoeningen. Ze heeft haar eigen schoudercursus ontwikkeld, genaamd “Solving complex shoulder problems“, waarin ze zich richt op een combinatie van mobilisatie, versterkende oefeningen en neuromusculaire re-educatie om schouderaandoeningen zoals schouderinstabiliteit te behandelen. De belangrijkste doelstellingen zijn het beter begrijpen van spierrekruteringspatronen, structurele tekorten en de psychosociale factoren bij de behandeling van complexe schouderinstabiliteit en pijn (RCRSP).

Ze is betrokken geweest bij de BESS/BOA patiënten zorgtraject van de a-traumatische schouder die gebruikt wordt al richtlijn in Engeland, deze wordt ook besproken tijdens de cursus.

Onze tweedaagse cursus ‘Solving complex shoulder problems’ helpt je klachten van de schoudergordel beter te begrijpen door te focussen op het beïnvloeden van de motorische controle. Als cursist word je daarnaast meegenomen in de problematiek van schouderinstabiliteit veroorzaakt door gebrek aan rotator cuff controle, rotator cuff insufficiëntie en de classificatie en behandeling van niet traumatische instabiliteit. Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Anju Jaggi ».

 

Verschil schoudercursus Jeremy Lewis, Anju Jaggi en Ann Cools

Jeremy Lewis, Anju Jaggi, en Ann Cools zijn alle drie gerenommeerde experts op het gebied van schouderrevalidatie en -behandeling en als docent verbonden aan Fysiolinks voor diverse schoudercursussen. Ze hebben elk hun eigen unieke aanpak en methodologie over de benadering en behandeling van complexe schouderklachten. Wij leggen de verschillen voor je uit.

De schoudercursus van prof. dr. Jeremy Lewis

Jeremy Lewis is naast fysiotherapeut ook onderzoeker uit het Verenigd Koninkrijk, die bekend staat om zijn bijdragen aan het begrijpen en behandelen van schouderaandoeningen. Hij is vooral bekend om zijn revalidatieprogramma “Shape up my Shoulder (SUMS)”.

Tijdens de tweedaagse cursus ‘The Shoulder: Theory & Practice’ (KRF 18pt) voor Fysiolinks legt hij de nadruk op een biopsychosociale benadering van de schouderrevalidatie, een combinatie van evidence based oefeningen, pijnwetenschap, levensstijl, psychosociale factoren en educatie. Zijn belangrijkste klinische expertisegebieden zijn: subacromiale pijn (impingement) syndroom, rotator cuff peesproblemen, schouderpijnsyndromen en frozen shoulder.

Daarnaast biedt de cursus praktische trainingen, veel educatie over de anatomie en biomechanica van de schouder, over de invloed van houding en spieronbalans en zijn verband met schouderpathologie, evenals over hoe schouderaandoeningen kunnen worden gediagnosticeerd en behandeld. Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Jeremy Lewis ».

De schoudercursus van dr. Anju Jaggi

Anju Jaggi is een fysiotherapeut en wetenschapper uit het Verenigd Koninkrijk, die gespecialiseerd is in de behandeling van complexe schouderaandoeningen. Ze heeft haar eigen schoudercursus ontwikkeld, genaamd “Solving complex shoulder problems“, waarin ze zich richt op een combinatie van mobilisatie, versterkende oefeningen en neuromusculaire re-educatie om schouderaandoeningen zoals schouderinstabiliteit te behandelen. De belangrijkste doelstellingen zijn het beter begrijpen van spierrekruteringspatronen, structurele tekorten en de psychosociale factoren bij de behandeling van complexe schouderinstabiliteit en pijn (RCRSP).

Ze is betrokken geweest bij de BESS/BOA patiënten zorgtraject van de a-traumatische schouder die gebruikt wordt al richtlijn in Engeland, deze wordt ook besproken tijdens de cursus.

Onze tweedaagse cursus ‘Solving complex shoulder problems’ (KRF 19pt) helpt je klachten van de schoudergordel beter te begrijpen door te focussen op het beïnvloeden van de motorische controle. Als cursist word je daarnaast meegenomen in de problematiek van schouderinstabiliteit veroorzaakt door gebrek aan rotator cuff controle, rotator cuff insufficiëntie en de classificatie en behandeling van niet traumatische instabiliteit. Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Anju Jaggi ».

De schoudercursus van prof. dr. Ann Cools

Ann Cools is een Belgische fysiotherapeut en onderzoeker, die bekend staat om haar expertise in schouderrevalidatie en -behandeling. Ze heeft ook haar eigen schoudercursussen ontwikkeld, genaamd “Schouderklachten (level I, II en III)” en ‘Return to sport; The shoulder in sports medicine’, waarin ze zich richt op het ontwikkelen van een dieper begrip van de anatomie en biomechanica van de schouder en het toepassen van wetenschappelijk onderbouwde revalidatieprincipes.

Via haar eigen wetenschappelijke stroomdiagrammen helpt ze je om duidelijker schouderpijn te definiëren en heeft ze een algoritme voor de scapula revalidatie.

De tweedaagse ‘Basiscursus Schouderklachten’ (KRF 18pt) worden behandelingsrichtlijnen beschreven voor de meest voorkomende (chronische) schouderaandoeningen zoals rotator cuff aandoeningen, traumatische en atraumatische instabiliteit, scapulaire dyskinesis en sportspecifieke schouderpijn. Andere onderwerpen die zoal aan bod komen zijn: Revalidatie bij anterieure instabiliteit (TUBS), multidirectionele (AMBRI), functionele overbelastingsstabiliteit, manuele mobilisatie en spierverlengende technieken bij subacrominaal conflict en GIRD en tot slot scapulothoracale revalidatie oefening (kracht en musculaire evenwicht). Meer weten over onze KNGF geaccrediteerde nascholing schoudercursus van Ann Cools ».